İşletme Türleri
Kuzey Kıbrıs'taki işletme türleri
aşagıdaki şekilde özetlenebilir:
»
Şahsi kuruluşlar
» Ortaklıklar
» Limited şirketler
Şahsi kuruluşlar genellikle sahibi tarafından işletilen ve borç ve yükümlülükleri sahibine ait olan küçük ölçekli işletmelerdir. Bu işletmeler sahibinin geliri üzerinden vergilendirilirler ve şirketler vergisinden muaftırlar.
Ortaklıklar içerisinde bulunan şahıslar haricinde tüzel bir varlığı olmayan işletme türleridir. Ortaklıklar genel ve sınırlı ortaklık olarak ikiye ayrılır. Genel ortaklıklarda varolan bütün ortakların ortaklığın tüm borç ve yükümlülükleri için sınırsız sorumlulukları vardır. Sınırlı ortaklıklarda ise, en az bir ortağın tüm borç ve yükümlükler için sorumluluğu vardır. Kuzey Kıbrıs'ta kurulan ortaklıklar Fasıl 116 Ortaklıklar Yasası tarafından düzenlenir ve bir ortaklıkta toplam ortak sayısı yirmiyi geçemez.
Oluşturulabilecek limited şirket türleri:
»Özel
şirketler
»Kamuya açık şirketler
»Uluslararası
işletme şirketleri
»Serbest liman bölgesi işletmeleri
Özel şirket kuruluşu için en az iki kurucu üye gerekmektedir fakat hissedarların maksimum sayısı elli ile sınırlandırılmıştır. Bu tür işletmeler hisselerini halka arz edemez ve hisse devir işlemi kısıtlandırılmıştır. Özel şirketler %10 kurumlar vergisi ve %15 gelir vergisine tabidir.
Halka açık şirketler en az yedi kurucu üyeye sahip olmalıdır ve hisse devri konusunda herhangi bir kısıtlamaya tabi değildirler. Bu şirketler her takvim yılında en az bir kez yıllık genel kurul yapmak zorundadırlar ve özel şirketler gibi %10 kurumlar vergisi ve %15 gelir vergisi ödemekle yükümlüdürler.
Uluslararası işletme şirketleri Kuzey Kıbrıs'ta ikamet etmeyen gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulabilir ve %1 kurumlar vergisine tabidir. Bu tür şirketlerin kurulması için gerekli asgari sermaye 20,000 €'dur ve temettü gelirlerinden elde edilen stopaj, faiz ve KDV'den muaftırlar.
Serbest liman bölgesi işletmeleri yasal olarak serbest bölgede kısıtlı kalmak üzere yapılacak ithalat ve ihracat, onarım ve montaj, sanayi işleri, ticari gözetme, bankacılık ve sigorta işleri ve serbest liman ve bölge işletmeciliği yapmakla yükümlüdürler. Bu işletmeler kurum ve gelir vergisinden muaftırlar.